Kunst en cultuuronderwijs

Verwondering is wat de wereld nodig heeft. Het laat je dingen ontdekken, maakt je nieuwsgierig en zet aan tot leren. Zonder verwondering staan we stil. Kunst is als een raam waardoor je nieuwe werelden ontdekt en als een spiegel waarin je jezelf ontmoet. Het leert je omgaan met jezelf en de wereld om je heen. Het is onze taak om kinderen en jongeren hierin mee te nemen en hen een stem te geven. Ik geef ze eigenaarschap over hun eigen leerproces.

Als leerkracht heb ik de verantwoordelijk om bewuste keuzes te maken in de kunstenaars en kunstwerken die ik de leerlingen toon. Ik open hiermee nieuwe werelden maar wil ook dat ze zich kunnen herkennen in het werk dat ik toon. De juiste representatie en rolmodellen zien zijn essentieel voor de betrokkenheid van leerlingen. Ook is de stem van de leerling een belangrijk onderdeel binnen mijn onderwijs, ik wil ze eigenaar maken van hun eigen leren. Door samen op zoek te gaan naar verschillende vormen van verwondering gaan de leerlingen zelf vragen stellen. Ze willen leren.

Verwondering is het begin van alle wijsheid – Aristoteles

Voor mijn kunst en cultuuronderwijs geloof ik in de kracht van de procesgerichte didactiek. Deze didactiek leert leerlingen om geen genoegen te nemen met het eerste antwoord dat ze vinden of bedenken, maar dat ze meerdere mogelijkheden uitproberen, autonoom denken, buiten kaders durven gaan en onderbouwde keuzes maken. Het doorlopen van een proces is geen doel op zich. Het zorgt voor betekenisgeving aan de onderwijsleerstof, betrokkenheid en eigenaarschap van leren. En het biedt een kader waarin ieders talenten op een natuurlijk wijze zichtbaar worden. [Publicatie Procesgerichte didactiek,  de basis van Cultuureducatie met Kwaliteit]

Naast procesgerichte didactiek gebruik ik ook de Visual Thinking Strategies. VTS is een leermethode met open vragen over kunst, waarbij vaardigheden als waarnemen, kritisch denken en (visuele) geletterdheid verbeteren door middel van geleide groepsdiscussies. Als gespreksleider ben ik geen bron van kennis maar faciliteert het gesprek volgens een vast patroon.

Als vakleerkracht geef ik les in mediacultuur en beeldende kunst. Mediacultuur is erop gericht leerlingen inzicht te geven in de vorm, inhoud en betekenis van verschillende media en hoe hiermee om te gaan.
Een voorbeeld: Ontwerp je eigen speeltuin. Aan de hand van een eigen onderzoek door een speeltuin te analyseren, fotograferen, mensen te interviewen gaan de leerlingen hun eigen droom speeltuin ontwerpen. Na het onderzoek maken ze een 2D ontwerp die ze later in 3D uitwerken.

Als cultuurcoach ondersteun ik scholen bij het ontwikkelen van een visie op kunst en cultuuronderwijs en het formuleren van de vraag naar activiteiten die hierbij aansluiten. Ik adviseer instellingen over de aansluiting van hun aanbod bij de vraag van de school en breng scholen en instellingen met elkaar in contact.